نشست نقش هاي جديد کتابداران در فضاي وب ( نمايشگاه بين المللي کتاب)

عنوان نشست : نقش هاي جديد کتابداران در فضاي وب

هدف:  آشنايي با نقش ها و مسئوليت هاي جديد کتابداران در محيط مجازي و وب
سرفصل ها :

    ·         محيط مجازي و ديجيتالي و جايگاه کتابخانه ها، منابع و کتابداران در هزاره جديد
    ·         نيازهاي جديد کاربران و و قابليت هاي محيط جديد براي انتقال اطلاعات

o        بخش فرآهم آوري: متخصص پايگاه هاي اطلاعاتي
§         شناسايي و  ارزيابي پايگاه ها ي اطلاعاتي

§         شناسايي امکانات و زيرساخت هاي فني  و نيازهاي کاربران موسسه / سازمان / مرکز مربوط براي اشتراک پايگاه هاي اطلاعاتي

§         اشتراک انفرادي و يا کنسرسيومي پايگاه ها

o        بخش سازماندهي اطلاعات: کتابدار فراداده

§           آشنايي با فراداده ها

§         زبان هاي برنامه نويسي پويا تحت وب

§         جايگاه فراداده ها در نرم افزارها  و وبگاه هاي کتابخانه

o        بخش خدمات کابران: کتابدار 2.0

§         درک قابليت ها و توانايي ها ي وب 2

§         آموزش ابزارهاي وب 2 و کتابخانه 2

o          بخش آموزش و پژوهش 

s          کمک به کاربران براي آموزش آنان و بهره گيري از منابع آموزشي و پژوهشي و مشارکت در امور پژوهشي در محيط وب

شرکت کنندگان: دکتر امير رضا اصنافي دکتر حميد رضارادفر سرکار خانم مليحه درخوش و عباس رجبي
زمان : جمعه 22 ارديبهشت ماه 1391 ساعت 17
مکان: نمايشگاه بين المللي کتاب تهران طبقه دوم شبستان انتهاي سالن ناشران خارجي سراي اهل قلم

خدمت چت با کتابدار مرجع برای اولین بار در ایران

کتابخانه و مرکز اسناد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با هدف ارائه خدمات بهتر و بیشتر به د انشجویان و پژوهشگران تلاش می کند تا فرصتی را فراهم نماید که کاربران پرسش‌های خود را از طریق محیط مجازی با کتابداران مرجع مطرح نمایند.این میز مرجع مجازی با استفاده الگوهای خارجی و ایده های داخلی(کتابخانه آستان قدس و ... ) طراحی شده است که امکان ارتباط بین مراجعان و کتابدار را از طریق فضای مجازی میسر می سازد .

مراجعان با اتصال به شبکه جهانی وب و با ورود به صفحه خانگی این پژوهشگاه وارد بخش کتابخانه شده و در آن بخش می توانند با کلیک بر روی لینک ارتباط با کتابدار مرجع ، گفتگوی آنلاینی با کتابدار بخش مرجع داشته باشند .لینک مستقیم این صفحه ارتباط آنلاین با کتابدار مرجع پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی اینجا می باشد.                                               

شاید این کتابخانه را بتوان جز اولین کتابخانه های استفاده کننده از تکنولوژی ارائه خدمات مرجع مجازی در ایران بشمار آورد. که با استفاده از خدمات آنلاین چت همزمان به مراجعان خود ارائه سرویس میکند. از این رو خوشحال خواهیم شد در صورتی که نمونه های دیگری از این نوع خدمات آنلاین در کتابخانه های دیگر موجود باشد طی کامنت این پست اطلاع رسانی نمایید.                                                      بهشتی باشید.

راهنمایی در مورد تدوین دستنامه

۲۹ روز از خدمت دوره آموزشی سربازی ام گذشت. از همان ابتدای امر به اتفاق پنج نفر دیگر مسئولیت امور بخشی از یگان را برعهده گرفتیم. بعد از هفته اول توانستیم  از کلیه کارهایی که باید روزانه و هفتگی انجام می شد فهرستی تهیه نماییم هفته دوم کارها را مدون سازماندهی و اجرا کردیم.

هفته سوم با مسائل نیروی انسانی (کم کاری بعضی ها و شکوه سایرین و ... ) مواجه شدیم، برای رفع این مسائل، هفته چهارم با تهیه فرم ارزشیابی تا حدودی مشکلات حل شدند. قصد دارم تجربیات و برخی از کارهایی که مدون شده اند را به صورت "دستنامه" در بیاورم تا مسئولان دوره های بعدی پادگان برای اداره آن بخش از آن استفاده کنند. از هفته چهارم می خواستم دو منبع مرجع شناسی /مرادی و ترجمه کتاب کتز را تهیه کنم و بخوانم(متأسفانه تا حالا فرصت فراهم نشد).

سئوال:

به نظر شما به غیر از دو منبع فوق، مطالعه چه منابع دیگری می تواند در تدوین دستنامه به صورت اصولی به من کمک نماید؟

نيمه خالي اينترنت از ديد صدا و سيما

چند شب پيش تلويزيون ايران برنامه اي را پخش کرد به نام مکث که گزارش مستند،  واقعي  و تکان دهنده اي از پديده چت اينترنتي در ايران بود. در اين برنامه به بررسي چت و حوادث و اتفاقات دردناک حاصله از آن همانند قتل، فريب،‌خدشه دار شدن حيثيت و آبرو ي فريب خوردگان  پرداخت که جاي تامل و بررسي عميق دارد. اما چرا صدا و سيما  در اين گونه برنامه ها فقط جنبه منفي آن را به تصوير مي کشد و جوانب مثبت آن را بيان نمي کند ؟ همين چت و يا به قول دکتر حري عزيز گپ،  در خدمات مرجع ديجيتالي کتابخانه هاي مراکز ، موسسات  و دانشگاه ها نقش مهمي را ايفا مي نمايد. راهنمايي، مشاوره، ارائه اطلاعات مورد نياز کابران به صورت همزمان و بدون مراجعه فيزيکي آنان از مزاياي آن است که مقالات بي شماري در اين زمينه در نشريات علمي حوزه کتابداري و اطلاع رساني موجود است. اي کاش صدا و سيما در اين نوع برنامه ها در کنار ذکر کاربردهاي منفي، کاربردهاي درست و بهينه و مثبت را نيز معرفي نمايد و يا از کارشناسان حوز ه هاي گوناگون همانند کتابداري و اطلاع رساني نيز دعوت به عمل آورد تا راهکارهاي استفاده صحيح را به مخاطبان آموزش دهند.

اطلاع رسانان در ميان مردم

جعبه پرسش ( Question Box ) خدماتي است که از سه سال پيش ابتدا در دو دهکده هندوستان و اخيرا در اوگاندا راه اندازي شد. مردم عادي که دسترسي به اينترنت ندارند و از سواد اطلاعاتي و رايانه اي بهره اي ندارند به وسيله اين دستگاه و با فشردن دکمه اي با اطلاع رسانان آن طرف خط متصل شده و به صورت صوت پرسش هاي خود را مطرح مي کنند. اطلاع رسانان در آن سوي خط با جستجو در اينتنرنت و منابع موجود پاسخ هاي مربوط را يافته و جواب آن را به درخواست کننده به زبان محلي ارائه مي دهند. پرسش ها هر از گاهي با استفاده از نرم افزاري طبقه بندي مي شود تا در صورت پرسش سئوال تکراري جواب آن در کوتاهترين زمان ارائه شود. اين خدمات از طريق پيام کوتاه هم عرضه مي گردد.

SearchTogether

SearchTogether نرم افزاري براي پژوهش هاي مشترک، اشتراک گذاري فايل ها ، و مرجع مجازي
اطلاعات کامل تر

آدرس یک سایت مرجع

با سلام خدمت همه

به  سایت http://reference.allrefer.com/ سری بزنید. سایت مرجعی است که در زمینه های تاریخ، ادبیات و هنر، پزشکی و داروسازی، محیط زیست، زمین شناسی، مردم شناسی، فلسفه و مذهب، مکان ها، علوم اجتماعی، گیاه شناسی و جانورشناسی، علوم و تکنولوژی، حقوق، ورزش و ...  اطلاعات خوبی ارائه می کند. همچنین در هر زمینه لینک به سایت های مرتبط با هر موضوع برقرار کرده و می تواند جالب باشد. 

با آرزوی موفقیت برای همه شما.

گروه بحث الكترونيكي خدمات مرجع

LIBREF-L يكي از گروه هاي بحث الكترونيكي است كه بيش از ۲۰۰۰ نفر عضو از سراسر جهان دارد كه به طور اختصاصي به مباحث مربوط به خدمات مرجع كتابخانه ها مي پردازند. اخيرا بحثي بسيار جالب در اين گروه آغاز شده است با عنوان: آيا ميز مرجع در كتابخانه ها آينده اي دارد؟  بحث ها و نظرات بسيار جالب و خواندني رد و بدل مي شود. آنچه نظر من را جلب كرد اين است كه در دوران حاضر و ارتباطات گسترده وبي، هنوز ارتباط حضوري و چهره به چهره جايگاه ويژه خود را دارد هر چند كه ميز مرجع مجازي يا ديجيتالي حضوري فعال در دنياي وب دارد اما هنوز كتابداران بسياري در سراسر جهان هستند كه در اين بحث و تبادل نظر " Real person " را آن شخصي مي دانند كه در محل حضور دارد.

ضمنا، در اين مقاله، به 25 عامل تاثيرگذار بر رشد و نفوذ اينترنت بين عموم مردم پرداخته شده است. ممكن است موضوع مقاله تكراري باشد اما نگرش هر نويسنده اي در زمينه رشد و گسترش و نفوذ اجتماعي اينترنت كاملا با ديگري تفاوت دارد و اين نكته اي است كه توجه خواننده اين مقاله را جلب مي كند.

Best Free Reference Web Sites

Best Free Reference Web Sites Combined Index, 1999-2006 is an index of the web sites included in the 1999-2006 annual lists issued by the Mars Best of Free Reference Web Sites Committee of the Machine-Assisted Reference Section of the Reference and User Services Association of ALA to recognize outstanding reference sites on the World Wide Web

یک سوال مرجع

سراینده این شعر کیست؟ امیرخسرو یا غریب نواز:

شاه است حسین پادشاهست حسین

دین است حسین دین پناهست حسین

سرداد نداد دست در دست یزید

حقا که بینایی لیلاست حسین

یکی از کتابداران عضو گروه مباحثه کتابداران خاورمیانه ای این سوال را پرسیده اند. لطفا اگر میتوانید به یافتن پاسخ کمک کنید کامنت بگذارید. سپاسگزارم.

میز مرجع دیجیتالی کودکان

 Ask for Kids   میز مرجع دیجیتالی برای کودکان است که بعنوان آسان ترین و سریع روش برای جستجوی موضوعات مورد علاقه کودکان فعالیت می کند. در این میز مرجع از تکنولوژی زبان طبیعی برای کمک به کودکان در یافتن پاسخ پرسش خود و همچنین جستجو در وب استفاده می کند.

بازدید از این میز مرجع را به تمامی دوستانی که در زمینه کودکان فعالیت می کنند( بخصوص دوست خوبمون آقای اصنافی) پیشنهاد می کنیم.

http://www.askforkids.com

بازخورد ارتباطی در مرجع هوشمند

یک از نکاتی که در مرجع هوشمند باید مورد توجه قرار گیرد بازیابی اطلاعات صحیح می باشد. سیستم هوشمند می تواند از روشهای مختلفی برای تشخیص نیاز های کاربران استفاده کند.بازخورد ارتباطی(Relevance Feedback) یکی از روشهایی است که در بازیابی اطلاعات به صورت هوشمند (به طور کلی) و در سیستمهای جستجو به طور خاص نیاز است. در بازخورد ارتباطی کاربر با مشخص نمودن پاسخهای درست یک سیستم بازیابی اطلاعات، آن را راهنمایی می‌کند. بدین ترتیب یک سیستم هوشمند از راهنمایی کاربر کمک گرفته و در جستجوهای آینده پاسخ خود را بهبود می‌بخشد. این یادگیری حالت پویا دارد و با افزایش داده‌ها و گرفتن بازخوردهای ارتباطی بیشتر پاسخهای سیستم بهتر خواهد شد یا به عبارت دیگر یادگیری در کل حیات سیستم ادامه می‌یابد. چون در این سیستم کتابداران حرفه ‌ای حضور دارند می‌توان از تخصص آنها برای آموزش سیستم در هنگام کار کمک گرفت. یه این ترتیب که کتابداران می‌تواند با نظارت موردی بر پرسش کاربران و پاسخ سیستم , آن را  آموزش دهد. به عنوان مثال سیستم به مرور زمان درک می کند که کتابدارانی که در مقطع کارشناسی ارشد هستند و در کتابخانه های دانشگاهی مشغول هستند و در حوزه کتابخانه های دیجیتالی فعالیت دارند، از اطلاعات ارائه شده توسط سیستم فقط عناوین خاصی را انتخاب کرده اند در نتیجه سیستم به مرور زمان پاسخ دهی خود را بهبود می بخشد و اطلاعاتی را ارائه می نماید که نیازهای اطلاعاتی کاربران را بیشتر بر طرف می کند.

مرجع هوشمند

 

در این نظام کتابداران در پاسخگویی به پرسش کاربران دخالت مستقیم نداشته، بلکه سیستم به صورت هوشمند نسبت به تشخیص نیاز کاربر و پاسخ گویی به آن اقدام می کند. تشخیص نیاز اطلاعاتی کاربر از طریق مرجع هوشمند می تواند از طرق مختلف مثل بازخورد ارتباطی، داده کاوی، ریشه یابی واژه ها، اطلاعاتی که در موقع ارسال پرسش از کاربر دریافت می شود، انجام گیرد.( اطلاعات در باره هر کدام از اینها در نظام هوشمند در پست های بعدی یادداشت خواهد شد) 

به طور کلی   یک سیستم بازیابی اطلاعات هوشمند از بخشهای زیر تشکیل شده است.

اسناد: که در اینجا مواد اطلاعاتی در هرفرمتی است

پرسش : پرسشی که کاربر از سیستم می‌خواهد. به طور ساده واژه‌هایی که کاربر به سیستم می‌دهد و از سیستم انتظار دارد که در پاسخ سندهای مربوط را به او نشان دهد.

نمایش سند : شکل داخلی نگهداری سندها است

نمایش پرسش : شکل تبدیل یافته پرسش کاربر است.

تطابق پرسش و سند: تابعی برای یافتن سندهای مرتبط با پرسش کاربر است.

اسناد لیست شده: سندهایی است که سیستم در پاسخ به پرسش کاربر به او نشان می ‌دهد.

مدل های میز مرجع دیجیتالی

مدل ارتباطي مرجع غير همزمان: اين مدل ارتباطي شامل پست الکترونيکي و فرم وبي مي باشد. در اين نظام کاربرُ، سئوالات خود را از طريق يک فرم از قبل طراحي شده از طريق پست الکترونيکي به کتابخانه يا مرکز اطلاع رساني مورد نظر ارسال مي دارد و بعد از دريافت سؤال توسط کتابخانه، پاسخ نيز از همين شيوه به آدرس الکترونيکي کاربر ارسال مي شود.از آنجايي که اين گونه خدمات مبتني بر متن مي باشند،کاربر در پايان تعامل مرجع، گزارش مکتوب از کمک ارائه شده را در اختيار دارد که مي تواند در صورت نياز به آن مراجعه نمايد.

مدل ارتباطي مرجع همزمان: یک نمونه رایج اين مدل، گفتگوي اينترنتي است که به صورت ارتباط همزمان و متن مبنا عمل مي کند. کاربر و متخصص اطلاعاتي به طور همزمان و به صورت تعاملي در باره موضوع بحث مي کنند و جواب نيز ممکن است به صورت همزمان داده شود و يا به فرصت ديگري موکول گردد.

مرجع ويديويي: نمونه دیگر مدل ارتباطی مرجع همزمان مرجع ویدیویی است. در اين نظام کاربر و متخصص اطلاع رساني به طور همزمان و بر مبناي عناصر ديداري و شنيداري  با هم در ارتباط هستنددر اين مدل خدمات از طريق وب کم و ابزارهاي کنفرانس ويديويي ارائه مي گردد. مزيت اين مدل نسبت به ديگر مدلها اين است که متخصصان اطلاع رساني و کاربر تقريبا شبيه به يک محيط سنتي، حالات و حرکات همديگر را مي بينند و امکان انجام مصاحبه مرجع نيز به صورت همزمان وجود دارد.